ΜΕΛΑΝΩΜΑ

Πόσο συχνό είναι το Μελάνωμα

Παρά το ότι το μελάνωμα είναι μία σχετικά ασυνήθης μορφή νεοπλασίας, η συχνότητά του αυξάνεται δραματικά. Η αύξηση της συχνότητάς τού μελανώματος ξεπερνά την αύξηση της συχνότητας κάθε άλλου νεοπλάσματος. Γιά παράδειγμα, στην Αμερική το μελάνωμα είναι η συνηθέστερη μορφή νεοπλάσματος σε γυναίκες ηλικίας 25-29 ετών και η δεύτερη συνηθέστερη μορφή νεοπλάσματος (μετά τον καρκίνο του μαστού) στις γυναίκες ηλικίας 30-34 ετών. Η επίπτωσή του κυμαίνεται από 4-30 ανά 100000 άτομα και αυξάνεται όσο μειώνεται το γεωγραφικό πλάτος. Το μελάνωμα είναι συνηθέστερο στη λευκή φυλή, αν και προσβάλλονται και άλλες φυλές.

Ποιοί παράγοντες συνοδεύονται από αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος

• Προηγούμενο ιστορικό μελανώματος (κίνδυνος 900 φορές μεγαλύτερος σε σχέση με το γενικό πληθυσμό)

• Σωματότυπος. Ατομα με κόκκινα ή ανοιχτόχρωμα μαλλιά, ανοιχτόχρωμο δέρμα, μπλέ μάτια και μιά προδιάθεση γιά ηλιακά εγκαύματα.

• Εκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Ειδικά αν υπάρχει ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων (οφείλεται στην υπεριώδη ακτινοβολία)

• Καλοήθεις σπίλοι. Δεν πρόκειται συνήθως για πρόδρομες βλάβες μελανώματος, εν τούτοις όμως ο μεγάλος αριθμός (>20) θεωρείται ότι συνοδεύεται από αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος.

• Γενετική προδιάθεση.

Ποιά είναι τα κλινικά ύποπτα σημεία για τη διάγνωση ενός μελανώματος

• Η αλλαγή του χρώματος (ανομοιογένεια)

• Η ανώμαλη επιφάνεια με επάρματα

• Η ανώμαλη περίμετρος της βλάβης

• Η εξέλκωση της επιφάνειας της βλάβης

Κάθε σπίλος που παρουσιάζει μεταβολή στη χροιά του, στο μέγεθος στη διάμετρό του, στην επιφάνειά του (επάρματα, εξέλκωση κτλ), θα πρέπει να αφαιρείται για βιοψία.

Ποιός είναι ο ρόλος της χειρουργικής στη θεραπεία του μελανώματος

Η βασική μέθοδος θεραπείας είναι η χειρουργική εκτομή. Κατά την εκτομή και γιά λόγους ριζικότητας θα πρέπει να αφαιρείται και μακροσκοπικά υγιές δέρμα 1 cm γύρω από τη βλάβη (γιά μελανώματα πάχους <1 mm) ή 2 cm (για μελανώματα πάχους> 1mm). Μαζί με την εκτομή της πρωτοαθούς βλάβης, αν υπάρχει λεμφαδενοπάθεια, θα πρέπει να γίνεται και λεμφαδενικός καθαρισμός της περιοχής που παροχετεύει την βλάβη (θεραπευτικός λεμφαδενικός καθαρισμός). Ο ρόλος του προφυλακτικού λεμφαδενικού καθαρισμού (δηλ. λεμφαδενικός καθαρισμός αν δεν υπάρχει λεμφαδενοπάθεια) όπως επίσης και ο ρόλος της βιοψιάς του φρουρού λεμφαδένα παραμένουν αμφιλεγόμενακαι αποτελούν αντικείμενο έρευνας.

Σε τί συνίσταται η επικουρική θεραπεία στο μελάνωμα

Η χημειοθεραπεία δε θεωρείται ότι προσφέρει στην επιβίωση των ασθενών με μελάνωμα (χημειοάντοχος όγκος). Ο ρόλος της επικουρικής ακτινοθεραπείας παραμένει σχετικά αμφιλεγόμενος. Στη θεραπεία με μετατροπείς της βιολογικής απάντησης, περιλαμβάνεται η χορήγηση ιντερφερόνης-α-2b σε υψηλές δόσεις, που έχει αποδειχθεί ότι προσφέρει κάποια μικρή παράταση της συνολικής επιβίωσης και της επιβίωσης ελεύθερης νόσου. Η θεραπεία με ιντερφερόνη θεωρέιται προς το παρόν, η μόνη σχετικά αποτελεσματική επικουρική μέθοδος θεραπείας για το μελάνωμα.

Από τί εξαρτάται η πρόγνωση του μελανώματος

Κατά κύριο λόγο από το πάχος και το μέγεθος του μελανώματος. Μελανώματα διαμέτρου <2cm και βάθους <0,7mm θεραπεύονται, συνήθως με ευρεία τοπική εκτομή. Μελανώματα με εξελκώσεις και μεγάλο βάθος διήθησης έχουν πτωχή πρόγνωση.

Τί μέτρα προστασίας θα π΄ρεπει να ληφθούν γιά τη πρόληψη της εμφάνισης μελανώματος

Προφύλαξη από την ηλιακή ακτινοβολία (ιδίως το καλοκαίρι), με χρήση βαμβακερών ενδυμάτων πυκνής ύφανσης, πλατύγυρων καπέλων, προστατευτικών σκευασμάτων (αντιηλιακές κρέμες με υψηλό δείκτη προστασίας, εφαρμόζοντας τη σωστή ποσότητα), αποφυγή έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία, κυρίως τις μεσημβρινές ώρες (11,00-16,00), επίσκεψη σε γιατρό γιά εκτομή κάθε ύποπτης βλάβης του δέρματος.

Ενημέρωση του Γιώργου Σακοράφα Χειρούργου

251 Γεν. Νοσ. Αεροπορίας-Διδάκτωρ Παν. Αθηνών